Zmień język:
pl en
PRODUCENT OŚWIETLENIA LED
Menu

Żywotność diod LED

Ważną cechą diod LED, która często przesądza o ich zakupie jest długi czas świecenia tych produktów. Czas życia diod jest nieporównywalnie dłuższy od pozostałych źródeł światła. Żywotność tradycyjnej żarówki to ok. tysiąc godzin, żarówki halogenowej ok. 5 tys. godzin, świetlówki ok. 10 tys. godzin, tymczasem czas świecenia LED wynosi nawet do 100 tys. godzin. Poza długim czasem świecenia diody charakteryzują się stopniowym słabnięciem jasności, nie wypalają się od razu jak w przypadku np. żarówek tylko powoli tracą strumień świetlny. Producenci oświetlenia podają czas życia diod według różnych standardów. Najczęściej podawana jest wartość spadku strumienia świetlnego do 80-70% jego początkowej wartości. Badając parametry elektryczne i fotometryczne LEDów takie jak prąd, napięcie, temperatura, strumień świetlny, temperatura barwowa czy współczynnik oddawania barw Ra można określić z jaką dynamiką przebiega proces starzenia się diod i jaki ma on wpływ na np. jasność świecenia lub zmianę barwy.

 

Zasady pomiarów zużycia LED określają różne normy, spośród których często stosowane są: IES LM-80 lub IES TM-21. Wydawane one są przez stowarzyszenie oświetleniowe IES (Illuminating Engineering Society). Takie badania ułatwiają producentom prognozowanie czasu świecenia oraz, co za tym idzie są pomocne w wyznaczeniu cokresu gwarancji udzielanej na produkty oświetleniowe z diodami LED.

W skrócie przebieg badań polega na wyznaczeniu reprezentatywnej próbki diod, która pracuje przy stałym, wyznaczonym prądzie zasilania, w określonych warunkach, w tym w założonej temperaturze pracy chipu (55oC, 85oC, oraz temperaturze dobieranej przez producenta). Pomiarów dokonuje się co tysiąc godzin badając strumień świetlny, oraz zmiany w barwie świecenia, stale monitorując pozostałe parametry. Po wyświeceniu 6 tysięcy godzin zbiera się wyniki i określa procentowy spadek strumienia świetlnego uwzględniając limit 70% (strumień świetlny może spaść maksymalnie o 30%). Posiadając takie dane można przewidzieć i zasymulować, posługując się odpowiednimi modelami czas życia diod w dłuższym okresie czasu np. do 36 tysięcy godzin. Takie symulacje potrzebne są choćby z tego powodu, że czas życia LEDów jest na tyle długi, że mało opłacalne jest prowadzenie badań przez np. 60 tysięcy godzin czyli prawie siedem lat.

 

Warto wspomnieć, że diody świecące 36 tys. godzin dają ok. 4 cztery lata świecenia non-stop, a przy użytkowaniu ich przez 6 godzin dziennie będzie to już aż 16 lat! Na uwagę zasługuje to, że dobre diody świecą do stu tysięcy godzin, a nawet przy osiągnięciu takiego wieku nie gasną od razu tylko tracą strumień świetlny wraz z upływem czasu. To pokazuje jak mocnym argumentem jest żywotność diod LED. Należy w tym miejscu podkreślić, że najczęściej tylko markowe diody, znanych producentów wykazują w praktyce długą żywotność, a obietnice producentów tanich komponentów często nie osiągają tak korzystnych parametrów.

Co wpływa na żywotność diod LED? Czas świecenia zależy od samej diody, jej budowy oraz jakości wykonania. Na trwałość wpływ mają, w największym stopniu warunki termiczne i elektroniczne pracy, oraz warunki środowiska w jakim się je stosuje. Bardzo duże znaczenie dla czasu życia ma temperatura diody LED. Ponieważ proces produkcji półprzewodnikowych źródeł światła jest bardzo skomplikowany a sam produkt delikatny, już od samego początku warunki użytkowania mają wpływ na finalny proces degradacji diody. I tak już podczas produkcji mogą się pojawić pęknięcia obudów, zmętnienia soczewek czy defekty materiałowe, które mogą skrócić trwałość diody lub spowodować jej uszkodzenie. Kolejnym etapem jest transport i przechowywanie. W tym przypadku niewłaściwe warunki przechowywania jak choćby zbyt wysoka temperatura, czy uszkodzenia mechaniczne ograniczają sprawność diody. W późniejszym procesie produkcji i obróbki, przed przygotowaniem gotowego produktu z diodami, wpływ może mieć również wilgotność przechowywania komponentów np. okres magazynowania po otwarciu opakowania. Wynika to z tego, że niektóre diody w małym stopniu chłoną wodę, a później podczas wygrzewania ich w piecu lutowniczym może ona próbować odparować powodując mikrouszkodzenia. Sam montaż elementów, oraz kompletacja opraw, wraz z źródłami światła też nie pozostaje bez wpływu na żywotność. Na tym etapie mogą występować uszkodzenia mechaniczne lub np. przegrzanie diod podczas lutowania na układach elektronicznych.Kwestia temperatury pracy i jej odprowadzenia pojawia się również już przy użytkowaniu gotowych opraw. Zbyt duże grzanie się diod podczas świecenia w drastyczny sposób skraca ich żywotność, dlatego też niestosowanie odpowiednich materiałów odprowadzających ciepło jak np. radiatory przyspiesza degradację parametrów tych źródeł światła. Kolejnym czynnikiem może być za duża temperatura otoczenia diody-oprawy (złym przykładem mogą być oprawy zamocowane na dachach, w nasłonecznionych miejscach itp.), zbyt duże wartości zasilania czy nieodpowiedni dobór zasilaczy.

Temperatura, powtórzana wielokrotnie w wyżej wymienionych czynnikach jest tak często wspominana z tego powodu, że ma kolosalne znaczenie dla żywotności diod LED. Dzieje to za sprawą tego, że do produkcji LEDów używa się krzemu, który to pod wpływem temperatury traci swoje właściwości. Warto pamiętać, że diody LED to źródła światła o wieloletnim czasie świecenia, jednak aby spełniały założone wymagania konieczne jest spełnienie konkretnych kryteriów.